Aslında kalite hayatın olmazsa olmazı olmuştur hep. Özellikle küreselleşen dünyada, rekabetin artmasıyla, ticarette önemini giderek artan bir şekilde hissettirmektedir. Son dönemde dünya ekonomik ve sosyo-politik yaşamının yeniden şekillenmesine yönelik gelişmeler çerçevesinde, kalite mal ve hukuka, sağlıktan, ekonomi yönetimine kadar her alanda giderek daha objektif değerlendirmelere temel bir kriter olarak anlam taşımaktadır.
Kaliteli üretim ve hizmet sunarken bunun yanı sıra, doğal kaynak kullanımını en aza indiren, çevreye duyarlı, insan sağlığına önem veren işletmeler rekabette hep bir adım önde olacaktır.Ünlü Alman kalite bilimcisi Walter Geiger kalite tarihi üzerine yazdığı bir makalesinde kalite olgusunun ilk insan döneminde bile yaşamın yaşamın önemli bir öğesi olduğunu belirtiyor ve Hominid’lerin yaşam mücadelesi verdikleri dönemlerde içgüdüsel değerlendirmelerini tecrübeleriyle birleştirerek örneğin iyi, kötü yiyecekler arasında ayrım yaparak, beslenme gereksinimlerini en iyi biçimde karşılamayı hedeflediklerini yazıyor.
Günümüz kalite değerlendirmelerinde de anlam taşıyan nicel ve nitel kalite karakteristiklerinin temelinde bir anlamda bu yaklaşımın yer aldığını söylemek yanlış bir değerlendirme olmayacaktır. Bu yaklaşımın temelinde nitelik ve nitelik değerlendirmesi yer almaktadır. Ancak Aristoteles bu nitelik ve nitelik değerleri için herhangi bir talep ortaya koymamıştır. Bunu gerekli de görmemektedir. Bu yüzden önemli olan nesnelerin “olduğu gibi” kendileri idi; bu anlamda taleplerin karşılanmasında başarı ve başarısızlık ölçülebilecek bir kriter söz konusu değildi.
Eski Mısır düşüncesine göre ölü, ölüm yargıcına garanti vermek durumunda idi; “Ben terazinin ağırlığını veya buğday ölçüsünü büyütmedim veya küçültmedim” Bu dinsel inanç açıktır ki, her yüksek düzey kültür insanını her türlü devlet kontrolünden öte etkileyebilmektedir. Bunun temel anlamı, eski Mısırlılarda ağırlık ölçümünün kalibre bir ölçü birimi aracılığı ile ispat edilebilir durumda olmasıydı. Eski Mezopotamya da Sümerler milattan önce III. Yüzyılda eksiksiz bir ölçüm sistemi geliştirmişlerdi. Bu sistem Babil kültürü üzerinden eski Yunanlılara, onların mirası olarakta Romalılara ulaşmıştır.
Akdeniz kültürü ülkeleri bu ölçü birimlerini, batıda 19.y.y.da kullanılmaya başlayan ölçü birimleri geçerli oluncaya kadar kullanmışlardı. Başlangıçta nitel değerlerin öne çıktığı bu değerlendirme ve ölçüler tarihsel süreç içinde giderek nicel ölçülere doğru gelişme göstermiştir. Nitel ve nicel gereksinimler mal dolaşımında/ticaretinde gereksinim düzeyinde ele alınmaya başlamıştır.Ekonomik hedef ve değerlerin insanlık tarihi süresince tüm kültürleri aynı düzeyde etkilediğini söylemek mümkün değildir. Bu duruma bağlı olarak kalite gözetimi eğer oyunun içinde yer alıyor ve ses getiriyorsa açık olarak gerçekleştirilir veya ön koşullar gerektirmiyorsa tamamen sessizce idare edilir. Yeni Çağ döneminde ve bu çağın başlangıcını oluşturan Fransız İhtilalinden kısa bir süre önce 18.y.y. ın ikinci yarısına İngiltere’deki endüstri devrimi ile başlayan endüstri çağında kalitenin ürüne özgü bilimleri alnında kalitenin anlamı ilginçtir ve şaşırtıcıdır ama yerini pek bulamamıştır. (Karademir, 2005:1-2)
Peki kalite ne anlama gelir?
Kalite (Qualites) Latince “nasıl oluştuğu” anlamına gelen “qualis” kelimesinden gelmektedir. Esasta kalite sözcüğü hangi ürün ve hizmet için kullanılıyorsa, onun gerçekte ne olduğunu belli etmek amacını taşımaktadır. (Şimşek, 1998:5) Kalitenin literatürde çeşitli tanımları vardır;
“Kalite, Gerekliliklerin yerine getirilmesini sağlayan bir grup özelliğin bir araya gelmesiyle oluşan seviyedir.”
“Kalite, Bir ürün veya hizmetin belirlenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin tümüdür.”
“Kalite, Müşteri memnuniyetidir.”
“Kalite, bir ürünün kulanım uygunluğunu belirleyen özelliklerinin tümüdür.”
“Kalite, herhangi bir ürün sınıfının özelliklerinin insan topluluklarının istek potansiyelini karşılayabilme derecesidir.”
“Kalite, önceden tespit edilmiş olan spesifikasyonlara ya da standartlara göre üretim yapma olgusudur.”
“Kalite, bir ürün ya da hizmetin değeridir.”
“Kalite, spesifikasyonlara uygunluktur.”
“Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur.”
“Kalite, kullanıma uygunluktur.”
0 yorum